Dwóch młodych badaczy z UJ w europejskiej elicie naukowej

Granty ERC stwarzają naukowcom warunki do realizacji twórczych i nowatorskich projektów naukowych. ERC stosuje strategię bottom-up - nie definiuje tematyki badań. Naukowcy mogą więc składać wnioski ze wszystkich dziedzin wiedzy. Badacze mają również swobodę tworzenia zespołu naukowego oraz wyboru instytucji, w której projekt będzie realizowany. Lider projektu ma zagwarantowaną niezależność naukową. To on decyduje o sprawach merytorycznych i finansowych związanych z projektem.

Europejska Rada ds. Badań Naukowych przyznaje środki na 3 główne rodzaje projektów trwających do 5 lat. Starting Grants, które zdobyli naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, są przeznaczone dla osób od 2 do 7 lat po doktoracie. Maksymalna wysokość grantu to 1,5 mln euro. Projekty mogą dotyczyć wszystkich dziedzin wiedzy.

- Przyznanie grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych traktujemy jako przełom w docenieniu działalności naukowej naszych badaczy. Cieszę się, że skorzystali oni z wewnątrzuczelnianego programu wsparcia dla naukowców planujących aplikować w konkursach ERC. Jeśli w jakimś stopniu przyczyniło się to do ich sukcesu, to znak, że spełniliśmy jako administracja swój obowiązek wspierania pracowników naukowych, zwłaszcza tych najlepszych. Dzięki temu sukcesowi Uniwersytet Jagielloński dołączył do grona polskich instytucji naukowych, mogących poszczycić się beneficjentami prestiżowych w skali międzynarodowej grantów ERC. Mam nadzieję, że ten sukces zachęci następnych naszych naukowców do licznego występowania w kolejnych konkursach - mówi prof. Stanisław Kistryn, prorektor UJ ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych.

Dr Michał Németh z Zakładu Filologii Węgierskiej UJ we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu w Uppsali w Szwecji zrealizuje projekt (Re)constructing a Bible. A new approach to unedited Biblical manuscripts as sources for the early history of the Karaim language. Badania będą poświęcone spuściźnie piśmienniczej Karaimów, jednej z czterech uznanych prawnie mniejszości etnicznych w Polsce, której tylko nieznaczna część jest znana badaczom. Szczególnie słabo opracowane są tłumaczenia Biblii hebrajskiej, które są zarazem najstarszymi źródłami pisanymi tego języka.

- W ramach projektu powstanie cyfrowe wydanie całej Biblii w trzech dialektach karaimskich, opartej na nieedytowanych tekstach utrwalonych pismem hebrajskim (XV–XX w.). Najstarsze teksty karaimskie otrzymają bardzo szczegółowe opisy językowe i paleograficzne. Ponadto zrekonstruowany zostanie proces powstania Biblii karaimskiej oraz zbadana zostanie relacja między różnymi odmianami półkursywnego pisma hebrajskiego używanego przez Karaimów na Krymie oraz na terenach polsko-litewskich. Połączenie tradycyjnych i wspomaganych komputerowo metod badawczych dostarczy istotnych danych na temat wczesnej historii języka karaimskiego oraz jego miejsca w grupie języków tureckich - wyjaśnia dr Michał Németh.

Projekt dr. Tomasza Żuradzkiego, kierownika Interdyscyplinarnego Centrum Etyki UJ, Deep uncertainties in bioethics: genetic research, preventive medicine, reproductive decisions dotyczy wszechobecnej niepewności, która rzadko jest brana pod uwagę w rozważaniach etycznych. Celem projektu jest reinterpretacja dyskusji etycznych na temat postępów w biomedycynie. Zamiast rozumienia bioetycznych postaw jako rozszerzenia klasycznych poglądów normatywnych w etyce, w projekcie te pojęcia są interpretowane dokładniej, w ramach różnych podejść normatywnych podczas podejmowania decyzji w warunkach niepewności.

- Najważniejszym motorem tego projektu jest szybki postęp w badaniach biomedycznych połączony z nowymi rodzajami niepewności. Wywołują one określone formy emocji i poznania, które wpływają na oceny i decyzje normatywne. Główne pytania badawcze, które będą rozwiązywane przez analizę pojęciową, nowe eksperymenty psychologiczne i studia przypadku to między innymi, w jaki sposób heurystyka i uprzedzenia udokumentowane przez behawiorystów wpływają na formułowanie ocen normatywnych w kontekście bioetycznym, a także jak rozgraniczyć od siebie zniekształcone i niezniekształcone sądy wartościujące - mówi dr Tomasz Żuradzki.

I dodaje: - Hipotezą projektu jest to, że wiele istniejących zasad, regulacji i praktyk bioetycznych wynika z niepewnych reakcji, a nie z rozważań na temat możliwych uzasadnień alternatywnych sposobów decydowania o nich w warunkach różnych, złożonych typów niepewności.

W tym roku naukowcom pracującym w Polsce przyznano jedynie 4 takie stypendia. Zdobyli je jeszcze dr n. med. Magdalena Winiarska z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i dr Piotr Achinger z Instytutu Matematycznego Polskiej Akademii Nauk. Pełną listę laureatów można znaleźć na stronie erc.europa.eu.