Dr Sebastian Glatt z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (MCB UJ) otrzymał Consolidator Grant ERC w wysokości niemal 2 mln euro. Badania austriackiego naukowca przyczynią się do lepszego poznania molekularnych mechanizmów fundamentalnych procesów o wysokim znaczeniu klinicznym, które kształtują i kontrolują funkcjonowanie białek komórkowych we wszystkich organizmach żywych.
Europejska Rada ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC) od 2008 roku przyznaje granty na przełomowe badania prowadzone na terenie Unii Europejskiej i państw stowarzyszonych. Consolidator Grant ERC jest skierowany do naukowców będących od 7 do 12 lat po doktoracie, którzy posiadają co najmniej kilka ważnych publikacji napisanych bez udziału promotora, a także wykazują się wyjątkowymi osiągnięciami naukowymi - publikacjami w znaczących recenzowanych i międzynarodowych czasopismach, prezentacjami wygłoszonymi na uznanych, międzynarodowych konferencjach oraz otrzymanymi patentami, nagrodami i wyróżnieniami.
Na opublikowanej dziś liście zdobywców tegorocznych Consolidator Grant znalazło się 327 naukowców z 23 europejskich krajów, którym przyznano na badania łącznie 655 milionów euro (wyniki zostały ogłoszone tutaj: https://erc.europa.eu/news/CoG-recipients-2020). O granty ubiegało się ponad 2,5 tys. przedstawicieli nauki, a współczynnik sukcesu wyniósł 13 proc. Najwięcej z nich zdobyli badacze z Wielkiej Brytanii i Niemiec (po 50) oraz Francji (34). Trzy projekty będą realizowane na polskich uczelniach: Uniwersytecie Jagiellońskim, Akademii Górniczo-Hutniczej i Uniwersytecie Warszawskim.
ERC dofinansuje projekt „Deciphering the role of RNA modifications during ribosomal decoding and protein synthesis” dr. Sebastiana Glatta z MCB UJ. Naukowiec otrzyma na jego realizację 1 997 500 euro. Projekt ma na celu strukturalne scharakteryzowanie kluczowych kompleksów białkowych odpowiedzialnych za modyfikacje RNA, stworzenie bibliotek w pełni zmodyfikowanego in vitro RNA, a także zrozumienie roli pojedynczych modyfikacji rRNA i tRNA w procesie elongacji translacji. Ponadto zespół dr. Glatta chce zbadać związek pomiędzy mutacjami białek odpowiedzialnych za te procesy a rozwojem poważnych chorób u człowieka. Autorzy projektu mają na celu rozszerzenie niedawno powstałej koncepcji „wyspecjalizowanych rybosomów” poprzez dodanie szczególnych modyfikacji RNA do jej ogólnego schematu.
- Projekt pozwala nam przyjrzeć się podstawowym funkcjom mechanizmów komórkowych, regulujących produkcję wszystkich białek zarówno w okresie zdrowia, jak i choroby. Wiemy, że zmiany w tych mechanizmach odgrywają kluczową rolę w rozwoju raka i ciężkich chorób neurodegeneracyjnych. W związku z tym w najbliższych latach zamierzamy zająć się badaniem tych zmian oraz ich związkiem z występowaniem wymienionych chorób. Naszym celem jest dostarczenie nowych narzędzi diagnostycznych i terapeutycznych do walki z obecnie nieuleczalnymi chorobami. By osiągnąć postawione przed nami cele, wykorzystamy nasze długoletnie doświadczenia w biologii strukturalnej, a także dostęp do światowej klasy mikroskopu Cryo-EM, który działa w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS - mówi dr Sebastian Glatt.
Radości z sukcesu naukowca nie kryje prof. Piotr Kuśtrowski, prorektor UJ ds. badań naukowych. Jak zauważa, to pierwszy grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych adresowany do bardziej doświadczonych naukowców, a zarazem pierwszy w obszarze nauk przyrodniczych, po który sięga badacz z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Doskonały pomysł wnioskodawcy wzmocniony został przez odpowiednie zasoby infrastrukturalne, którymi dysponuje UJ. Przemyślana strategia uczelni, stawiającej na rozwój kadry oraz inwestującej w nowoczesne zaplecze laboratoryjne i aparaturowe, doprowadziła nas do poziomu, na którym możemy bez problemu konkurować z naukowcami z innych ośrodków europejskich. Szansy, którą stwarzają nam obecne możliwości, nie powinniśmy zaprzepaścić. Uniwersytet będzie nadal dbać o konkurencyjne warunki pracy badawczej i zachęcać pracowników do występowania w kolejnych edycjach konkursów ERC, budując przyjazny program wsparcia najcenniejszych idei - mówi prof. Piotr Kuśtrowski.
Dr Sebastian Glatt ukończył studia na kierunku genetyka i mikrobiologia na Uniwersytecie Wiedeńskim w 2004 roku. Tam też 3 lata później z wyróżnieniem obronił doktorat. W latach 2008-2015 prowadził badania w Europejskim Laboratorium Biologii Molekularnej w Heidelbergu. Od ponad 5 lat pracuje w MCB UJ, a od 2019 roku sprawuje również funkcję zastępcy dyrektora ds. naukowych. Zainteresowania dr. Glatta od dawna skupiają się wokół złożonych mechanizmów molekularnych, które poprzez aktywację ekspresji wybranych grup genów umożliwiają komórkom reprodukcję, dostosowanie się do zmiennych warunków środowiska oraz dalszą specjalizację. Badania jego zespołu dotyczą zwłaszcza strukturalnej i funkcjonalnej charakterystyki enzymów modyfikujących cząsteczki tRNA oraz innych czynników regulujących syntezę białek. Dokładniejsze poznanie mechanizmów komórkowych badanych przez dr. Glatta ma duże znaczenie kliniczne, gdyż toruje drogę do rozwoju nowych metod diagnostycznych i leczniczych.
Naukowiec z MCB UJ jest laureatem wielu grantów i nagród, w tym m.in. EMBO Installation Grant, Narodowego Centrum Nauki oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Grant ERC będzie rozwijał badania realizowane przez niego i finansowane przez FNP w ramach programów First Team i TEAM-Tech Core Facility. Wraz z zespołem dr Glatt otrzymał również Nagrodę Miasta Krakowa 2020.
Kieruje także zespołem laboratoryjnym Cryo-EM przy Krajowym Centrum Kriomikroskopii Elektronowej, które razem z Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ będzie kluczowe w realizacji projektu dofinansowanego w ramach Consolidator Grant ERC.
poleca:
