Dlaczego potrzebne są studia o Holokauście i totalitaryzmach na UJ?
Polska pamięć Zagłady domaga się objęcia refleksją naukową i edukacyjną doświadczenia Holokaustu ze szczególnym uwzględnieniem kontekstów polskiej pamięci Holokaustu, totalitaryzmu i wojny.
Polska perspektywa jest dlatego tak istotna, gdyż właśnie tutaj, na tej ziemi miała miejsce Zagłada społecz-ności żydowskiej w Europie.
Stanowi ona największe wyzwanie dla edukacji przyszłych pokoleń nauczycie-li, edukatorów, polityków, dziennikarzy i innych specjalistów, którzy w doświadczeniu Zagłady widzą nie tylko gorzką lekcję przeszłości, ale także w genezie europejskich totalitaryzmów potrafią ujrzeć wyzwania dla przyszłości, w tym potrzebę kształtowania wolnej od nacjonalizmów i etnocentryzmów zjednoczonej Europy.
Dlaczego na europeistyce?
Standardem edukacyjnym w uniwersyteckich ośrodkach badawczych jest interdyscyplinarność studiów o Holokauście uwzględniająca ich aspekt historyczny, socjologiczny, prawny, politologiczny i kulturoznawczy. Instytut Europeistyki gwarantuje interdyscyplinarność i komplementarność studiów z zakresu Wiedza o Holokauście i totalitaryzmach. Ponadto obecność w ramach kierunku europeistyka specjalności niemcoznawczej gwarantuje najwyższą edukacyjną jakość kursów obejmujących perspektywę niemieckiego uwikłania w Holokaust.
Potrzeba realizacji studiów
Holokaust jest jednym z najważniejszych wyzwań moralnych i edukacyjnych dla cywilizacji europejskiej. Postawił pod znakiem zapytania nie tylko system polityczno-prawny ukształtowany przez europejskie dziedzictwo kulturowe i cywilizacyjne, ale również za-negował podstawowe pojęcia etyczne. Zachwiał cywilizacją chrześcijańską z jej postulatem miłosierdzia wobec bliźniego. Zburzył projekt XIX wiecznego laickiego społeczeństwa obywatelskiego z jego doktryną i obietnicą asymilacji Żydów jako współobywateli współodpowiedzialnych za państwo narodowe. Aby rozumieć historię, nie należy ignorować pytań filozoficznych.
Zadawanie takich pytań pomaga zrozu-
mieć ciemną stronę natury człowieka. Płytki oświeceniowy optymizm nie musi być całkowicie odrzucany, ale jego naiwność winna zostać zastąpiona bardziej pogłębioną wizją.Dla młodych Polaków, którzy o totalitaryzmach i Zagładzie jedynie słyszeli, czy to w relacjach rodzinnych czy w procesie edukacji szkolnej planowane studiamogą stanowić nie tylko wyzwanie pogłębiające zdobytą wcześniej wiedzę historyczną, ale są szansą uwrażliwienia słuchacza na wyzwania współczesności. I tak też skonstruowany jest program studiów obejmujący nie tylko wiedzę o faktach historycznych i pamięć, ale w równym stopniu obejmujący refleksję nad wyzwaniami współczesności. Dzisiejszy świat nie jest wolny od konfliktów etnicznych, religijnych i społecznych, także w ramach wspólnoty europejskiej, w której Polska i Polacy zajmują szczególne miejsce jako świadkowie i ofiary dwóch największych totalitaryzmów XX wieku - nazistowskiego i sowieckiego.
Kwalifikacje absolwenta
Absolwent studiów posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą europeistyki, poszerzoną o znajomość zagadnień określonych w specjalności: wiedza o Holokauście i totalitaryzmach. Ukończenie studiów pozwala mu zrozumieć i dogłębnie zanalizować procesy społeczne, polityczne, ekonomiczne, które dokonują się w skali globalnej, regionalnej, państwowej i lokalnej. Zna historię Europy, uwarunkowania jej integracji, a także genezę powstania i zasady funkcjonowania Unii Europejskiej. Absolwent wykazuje znajomość procesów społecznych, ekonomicznych, które są istotnym elementem historii i teraźniejszości Europy. Ponadto, wiedza o Holokauście i totalitaryzmach jako integralny składnik wykształcenia humanistycznego daje absolwentowi umiejętność dogłębnej analizy i interpretacji Holokaustu i totalitaryzmów. Absolwent jest przygotowany do kształtowania kultury pamięci współczesnej Europy, do współtworzenia społeczeństwa obywatelskiego oraz kształtowania postaw, w których nie ma miejsca na antysemityzm, rasizm, ksenofobię i dyskryminację. Studia pozwalają na dogłębne zrozumienie cech, aspektów politycznych oraz procesu historycznego, który stoi u podstaw totalitaryzmów. Interdyscyplinarne studia pozwalają absolwentowi na krytyczną analizę zjawisk społecznych w perspektywie porównawczej, obejmujących dynamikę uprzedzeń i zjawisko wykluczenia całych grup obywateli z systemu prawnego, politycznego państwa totalitarnego. Program studiów zakłada, iż świadomość Zagłady w Polsce jest konieczna, aby dla młodych pokoleń Holokaust nigdy nie stał się odległym faktem historii, i także dlatego, iż Polska potrzebuje głębokiej demokracji, a taka jest możliwa w społeczeństwach dojrzałych do włączenia we własną narrację historyczną i w zakres własnej tożsamości grupowej także najciemniejszych stron własnych dziejów. Program studiów pozwala zrozumieć także genezękonfliktów narodowościowych, religijnych współczesnego świata, mechanizmy tworzenia się struktury państwa totalitarnego czy autorytarnego, zjawiska rasizmu i antysemityzmu obecne we współczesnej rzeczywistości społecznej Europy, w tym w społeczeństwach postkolonialnych. Na szczególną uwagę zasługuje polska perspektywa doświadczenia historycznego totalitaryzmów XX wieku, nazistowskiego i sowieckiego. W programie studiów polska pamięć okupacji nazistowskiej i sowieckiej reprezentowana jest zakresem programowym uwzględniającym tragiczne doświadczenie Polaków w okowach dwóch wielkich totalitaryzmów XX wieku.
Adresaci
Studia są skierowane do studentów posiadających tytuł zawodowy licencjata, szczególnie absolwentów nauk politycznych, prawa, socjologii, psychologii, administracji, europeistyki, pedagogii, kulturoznawstwa i innych dyscyplin humanistycznych, zainteresowanych i zamierzających skoncentrować swoją karierę zawodową na badaniu i upamiętnianiu ludobójstw oraz dla studentów, którzy uważają, iż specjalistyczna wiedza o Holokauście i totalitaryzmach pomoże im w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego.Perspektywy rozwoju zawodowegoSpecjalność wiedza o Holokauście i totalitaryzmach daje absolwentowi możliwość poszerzonego po-znania procesów politycznych i społecznych, które uczyniły możliwym Holokaust oraz historii społecznej i politycznej państw totalitarnych. Na wiedzę absolwenta składa się dogłębna znajomość procesów społecznych, ekonomicznych, systemów politycznych i prawnych związanych ze specjalnością studiów. Wiedza o Holokauście i totalitaryzmach jako integralny składnik wykształcenia humanistycznego daje absolwentowi umiejętność analizy i interpretacji totalitaryzmów XX wieku, ze szczególnym wskazaniem na totalitaryzm niemiecki, włoski faszyzm i państwo sowieckie.Studia mogą być przydatne dla przyszłych polityków, prawników, pracowników administracji rządowej i samorządowej, wojskowych, przedstawicieli organizacji pozarządowych, badaczy relacji etnicznych, specjalistów w zakresie rozwiązywania konfliktów, nauczycieli. Absolwent studiów II stopnia otrzymuje tytuł zawodowy magistra. Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów trzeciego stopnia.
Praktyki
Przewidziane są praktyki w: Państwowym Muzeum Au-schwitz-Birkenau, Muzeum-Miejscu Pamięci w Bełżcu, Muzeum Gross-Rosen, Muzeum Stutthof-Sztutowo, Muzeum Historii Żydów Polskich, Centrum Żydowskim w Oświęcimiu, Żydowskim Muzeum Galicja, Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, Stowarzyszeniu Willa Decjusza, Jewish Community Centre of Kraków, Fundacja Krzyżowa, Międzynarodowym Domu Spo-tkań, Żydowskim Instytucie Historycznym, Otwartej Rzeczpospolitej. Oferta dydaktyczna dla studentów zostanie wzbogacona o doświadczenie praktyków, ekspertów, pracowników muzeów/miejsc pamięci i innych muzeów historycznych, instytucji kultury, instytucji samorządowych i pozarządowych współtworzących społeczeństwo obywatelskie. Studenci mogą poszerzyć swoją wiedzę poprzez kontakt z naukowca-mi i specjalistami, którzy oferują studentom rezultaty swoich badań i pracy edukacyjnej w miejscach pamięci i muzeach. Centrum Badań Holokaustu UJ korzystając ze swych rozległych międzynarodowych kontaktów i współpracy z najważniejszymi ośrodkami badawczymi w Europie, USA i Izraelu daje możliwość najlepszym studentom odbycia praktyk i staży także w międzynarodowych placówkach naukowych i edukacyjnych zajmujących się badaniami nad Zagładą Żydów i edukacją w tym zakresie (np. w Yad Vashem w Jerozolimie, Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie czy w oferującym stypendia doktoranckie Clark University w USA). Nasi studenci włączani są również do międzynarodowych projektów naukowych dotyczących badań nad pamięcią Zagłady i doświadczeniem totalitaryzmów, m.in. Fondation pour la Memoire de la Shoah, Task Force for International Coopoeration in Holocaust Education, Remembrance and Research i in. fundacji. Dla studentów prawa, medycyny i dziennikarstwa UJ oferujemy wspólne seminaria ze studentami uniwersytetów: Yale, Georgetown, Harwarda i Columbia w USA w ramach programu Fellowships at Auschwitz – For the Study of Professional Ethics (FASPE).
Kadra wykładowców
Wykładowcami są profesorowie, doktorzy habilitowani, doktorzy, którzy na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadzą kursy dotyczące Holokaustu, totalitaryzmów, konfliktów etnicznych i religijnych. Do współpracy zaprosiliśmy wykładowców z Instytutu Europeistyki, Katedry Judaistyki, Instytutu Nauk Politycznych, Katedry Bliskiego i Dalekiego Wschodu, Instytutu Socjologii oraz Uniwersytetu Pedagogicznego. Program studiów scala dotychczasową ofertę edukacyjną poszerzoną o studia nad Zagładą Żydów i totalitaryzmami. Osobnym zagadnieniem podejmowanym w toku kształcenia są konsekwencje filozoficzne, społeczne, cywilizacyjne oraz reprezentacje Holokaustu w sztukach pięknych, filmie, literaturze oraz konsekwencje zawłaszczenia tego doświadczenia przez kulturę popularną. Przewidziane są zatem w przyszłości kursy prowadzone także przez wybitnych artystów, reżyserów, fotografików.
Visiting Professors
Program Visiting Professors jest wyjątkowym poszerzeniem oferty edukacyjnej dla słuchaczy studiów I i II stopnia oraz doktorantów. Centrum Badań Holokaustu posiada znakomite międzynarodowe kontakty, które pozwalają na zaproszenie wybitnych badaczy Holokaustu z europejskich, amerykańskich i izraelskich ośrodków badawczych. Dotychczas (od 2008 roku) gośćmi CBH byli następujący profesorowie, artyści i dyplomaci: Andrzej Wajda, Shimon Redlich (Ben-Gurion University of Negev w Izraelu), Elizabeth Edelstein (Dyrektor Edukacji, Muzeum Dziedzictwa Żydowskiego w Nowym Jorku), Jan Tomasz Gross (Uniwersytet Princeton), Karol Becker (College Seminar Hakibutzim), Wolf Kaiser (Wicedyrektor, Dom Konferencji Wannsee), Moshe Zimmermann (Uni-wersytet Hebrajski w Jerozolimie), Michael Berenbaum (Uniwersytet Judaizmu w Los Angeles), Robert Wistrich (Dyrektor The Vidal Sassoon International Center for the Study of Antisemitism (SICSA), Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie), Ambasador Christian Kennedy. Prof. Moshe Zimmermann i dr Wolf Kaiser prowadzili także 30-godz. kursy dla całej społeczności akademickiej UJ.
ostatnia zmiana: 2011-03-31