Prof. Alicja Józkowicz i Prof. Józef Dulak laureatami Nagrody PAU im. Tadeusza Browicza

Prezes PAU profesor Andrzej Białas i Dyrektor Wydziału V Lekarskiego PAU profesor Edmund Przegaliński wręczyli nagrodę profesor Alicji Józkowicz i profesorowi Józefowi Dulakowi 19 czerwca br. w siedzibie PAU. Profesor Tomasz Guzik przebywa obecnie za granicą i odbierze nagrodę w późniejszym terminie.

Tworzenie nowych naczyń krwionośnych – proces zwany angiogenezą, gdy naczynia powstają już z istniejących kapilar lub waskulogenezą, gdy powstają z komórek macierzystych – jest niezbędne dla rozwoju organizmu, a w życiu dorosłego człowieka odgrywa kluczową rolę m.in. w prawidłowym gojeniu ran. Zaburzenia tych procesów związane są np. z rozwojem nowotworów, kiedy nowe naczynia stymulują rozwój guza, natomiast niewystarczająca angiogeneza i waskulogeneza przyczyniają się do postępu choroby niedokrwiennej serca lub są powodem powstawania niegojących się owrzodzeń u pacjentów z cukrzycą.

Oksygenaza hemowa-1 rozkłada hem (barwnik krwi) i jej działanie możemy zobaczyć podczas zmiany koloru siniaka czy u chorych na żółtaczkę (żółta bilirubina jest jednym z końcowych produktów rozkładu hemu). Badania laureatów Nagrody im. Tadeusza Browicza, pokazały, że oksygenaza hemowa -1 ma istotne znaczenie w tworzeniu naczyń, dlatego może być celem terapeutycznym w terapii cukrzycy i jej komplikacji, hamowaniu wzrostu nowotworów, czy stymulacji procesów regeneracji mięśnia sercowego po zawale serca. Ponadto okazuje się, iż oksygenaza hemowa-1 jest kluczowa dla funkcji różnych rodzajów komórek macierzystych – np. wywodzących się ze szpiku kostnego, które są obecnie obiektem zainteresowania medycyny regeneracyjnej.

Wyniki nagrodzonych badań zespołu prof. Józefa Dulaka i prof. Alicji Józkowicz ukazały się drukiem m.in. w tak renomowanych czasopismach jak Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology, Antioxidants and Redox Signaling, Circulation, Journal of Experimental Medicine, Plos One, American Journal of Pathology. Badania te będą rozwijane w następnych latach m.in. dzięki funduszom strukturalnym w ramach projektów badawczych „Innowacyjne metody wykorzystania komórek macierzystych w medycynie” i „Śródbłonek naczyniowy w chorobach cywilizacyjnych: od badań poznawczych do oferty innowacyjnego leku o działaniu śródbłonkowym”, realizowanych m.in. przy wsparciu inwestycyjnych grantów strukturalnych: „Biotechnologia molekularna dla zdrowia”, „Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków” i „Małopolskie Centrum Biotechnologii”.

Zakład Biotechnologii Medycznej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ współpracuje także przemysłem farmaceutycznym, uczestnicząc w badaniach nad opracowaniem nowych leków przeciwcukrzycowych i przeciwnowotworowych.

źródło: UJ