65. rocznica utworzenia w Auschwitz familijnego obozu dla Żydów
65. rocznica powstania Familienlager - Theresienstadt, czyli obozu familijnego w KL Auschwitz II - Birkenau dla Żydów deportowanych z getta w Terezinie, minie już jutro. 9 września 1943 roku Niemcy osadzili w nim 5006 Żydów przywiezionych dzień wcześniej.
Żydzi z getta w Terezinie początkowo byli przez Niemców
wykorzystywani propagandowo. Hitlerowcy chcieli podtrzymać fikcję,
że deportacje na Wschód nie oznaczają zagłady.
W obozie familijnym Żydzi nosili cywilne ubrania, nie obcięto im
włosów, mogli pisać listy i otrzymywać paczki. Dla dzieci
urządzono specjalny ogródek zabaw, a początkowo otrzymywały
również lepsze wyżywienie.
W 1943 roku z Terezina wywieziono ponad 87 tysięcy więźniów,
którzy trafili do obozów zagłady.
Do KL Auschwitz deportowanych
zostało około 46 tysięcy Żydów: około 20 tysięcy do obozu
familijnego na terenie KL Birkenau i około 26 tysięcy do innych
części Auschwitz lub wprost do komór gazowych Birkenau. Ogółem
wojnę przeżyło niespełna 4 tysiące Żydów więzionych w Terezinie.
Historyk Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Irena Strzelecka
podaje, że Familienlager Theresienstadt zlikwidowany został w
dwóch etapach - w marcu i lipcu 1944 roku.
W nocy z 8 na 9 marca 1944 roku pod pozorem przeniesienia do
obozu pracy w Heydebreck (Kędzierzyn) wywieziono do krematoriów II
i III i zabito w komorach gazowych 3791 dzieci, kobiet i mężczyzn.
Po ich śmierci nadeszły do zamieszkałych w różnych krajach rodzin
kartki pocztowe, które ofiary musiały napisać na początku marca.
Pod pretekstem, iż korespondencja zostanie ocenzurowana w
Berlinie, Żydzi musieli je opatrzyć datą 25-27 marca.
Spośród przeznaczonych na zagładę w marcu lekarz SS Josef Mengele
polecił wycofać 70 bliźniąt, na których prowadził pseudomedyczne
eksperymenty.
Z początkiem lipca 1944 roku Niemcy przeprowadzili selekcję w
obozie familijnym. Zadecydowali, że dwa tysiące kobiet i tysiąc
mężczyzn zostanie przeniesionych do innych obozów. W Familienlager
pozostało około 7 tysięcy osób. Naziści zgładzili ich nocami z 10
na 11 oraz 11 na 12 lipca. Baraki po obozie familijnym
wykorzystywano później między innymi jako magazyny rzeczy
zagrabionych Żydom.
Terezin (podczas okupacji - Theresienstadt) jest niewielkim
miastem w Republice Czeskiej. Podczas II wojny światowej, po
powstaniu tak zwanego Protektoratu Czech i Moraw, tamtejsza
twierdza stała się ośrodkiem represji. W części zwanej Małą
Twierdzą powstało więzienie praskiego gestapo. W głównej twierdzy
w listopadzie 1941 roku utworzono getto - obóz koncentracyjny dla
Żydów.
Od powstania getta do jego wyzwolenia 20 kwietnia 1945 roku do
Terezina Niemcy deportowali ponad 140 tysięcy Żydów z terenów
Czech, Niemiec, Austrii, Holandii, Danii, Słowacji i Węgier. W
wyniku przepełnienia i katastrofalnych warunków sanitarnych w
getcie zmarło ponad 33 tysięcy osób.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku. KL Auschwitz II - Birkenau,
powstał dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem
masowej zagłady Żydów. W kompleksie Auschwitz funkcjonowała także
sieć podobozów. W KL Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1
miliona ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców
radzieckich i członków innych narodów. (PAP)
ostatnia aktualizacja: 2008-09-08
poleca:
