Nagroda i medal imienia prof. Juliana Aleksandrowicza
Rodzina, przyjaciele, uczniowie i pacjenci prof. Juliana Aleksandrowicza złożyli w środę kwiaty na jego grobie na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. 20 sierpnia przypada 100. rocznica urodzin tego wybitnego lekarza i uczonego. Jak poinformował podczas uroczystości przewodniczący Fundacji prof. Juliana Aleksandrowicza, prof. Aleksander Skotnicki, w najbliższym czasie fundacja powoła Nagrodę i Medal prof. Juliana Aleksandrowicza.
W zamierzeniu pomysłodawców wyróżnienie ma być przyznawane
corocznie, począwszy od 2009 roku, osobom, które najlepiej
wypełniają "założenia i koncepcje prof. Aleksandrowicza" w
działalności społecznej, naukowej, medycznej czy ekologicznej.
"Chcemy powołać do życia nagrodę i medal prof. Aleksandrowicza,
aby w ten sposób podtrzymywać pamięć o jego osobie i wielkich
ideach, którym służył i które także dziś są bardzo aktualne" -
powiedział prof. Skotnicki.
Poinformował, że osoba i dzieło wybitnego uczonego będzie
przedmiotem spotkań i konferencji zaplanowanych w rocznicowym
roku.
Najważniejsze sympozjum - "Myśl i dzieło prof. Juliana
Aleksandrowicza jako znaczący wkład w rozwój nauki" - odbędzie się
12 września w Auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prof. dr hab. n. med. Julian Aleksandrowicz (1908-1988) to
pionier polskiej hematologii i transplantologii, zasłużony w
badaniach bioelementów służących profilaktyce nowotworowej,
propagator medycyny holistycznej, wybitny uczony, lekarz, filozof
i społecznik. Urodził w Krakowie i przez całe życie był związany z
tym miastem. Ukończył medycynę i wychowanie fizyczne na
Uniwersytecie Jagiellońskim.
Karierę naukową rozpoczął od badań bioptycznych szpiku. Zajmował
się m.in. właściwościami heparyny i możliwością przechowywania
krwi, opatentował przyrząd do pobierania i konserwowania krwi, co
wraz z akcją informacyjną dotyczącą oznaczania grup krwi
przyczyniło się do upowszechnienia krwiodawstwa.
Jego habilitacja stała się pierwszym powojennym polskim
podręcznikiem hematologii. W 1950 r. powierzono doc.
Aleksandrowiczowi organizację III Kliniki Chorób Wewnętrznych,
przekształconej później w Klinikę Hematologii. Tytuł naukowy
profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1951 r., a profesora
zwyczajnego w 1956 r. Skupił wokół siebie wielu wybitnych uczniów,
stwarzając jeden z głównych ośrodków medycznych w kraju. Kliniką
kierował przez 28 lat, a przez następną dekadę, jako emerytowany
profesor, pozostawał z nią w ścisłym związku.
Odkrył przeciwzapalne i antyalergiczne właściwości iperytu
azotowego oraz jego zdolność do stymulacji regeneracji tkanki
nerwowej. Obserwacje te pozwoliły wdrożyć nową terapię u chorych
ze stwardnieniem rozsianym oraz pozagałkowym zapaleniem i zanikiem
nerwu wzrokowego.
Badania hematologiczne prof. Aleksandrowicza koncentrowały się na
morfologii i funkcji komórek krwi. Sklasyfikował choroby krwi,
przewidując istnienie jednostek chorobowych, które poznano dopiero
w następnych latach. Prowadził równocześnie badania
ultrastrukturalne komórek krwi.
Przeanalizował rolę akumulacji leukocytów w przewlekłych
białaczkach, a wyniki jego obserwacji zostały potwierdzone przez
liczne ośrodki hematologiczne. Badał czynniki predysponujące do
rozwoju białaczki. Prowadził prace epidemiologiczne związane z
nierównomiernym rozmieszczeniem zapadalności na białaczki w Polsce
oraz w innych krajach.
Szukał odpowiedzialnych za to czynników
środowiskowych i odkrył onkogenne właściwości toksyn wydzielanych
przez niektóre grzyby obecne w mieszkaniach.
Badał rolę biopierwiastków w organizmach zwierząt i ludzi,
udowadniał związki między nadmiarem lub niedoborami bioelementów a
zapadalnością na niektóre choroby, w tym schorzenia układu sercowo-
naczyniowego, choroby metaboliczne, przewlekłe stany zapalne,
zaburzenia psychiczne oraz nowotwory. Wykazał m.in., że niski
poziom magnezu sprzyja rozwojowi miażdżycy, chłoniaków i
białaczek, a niedobór cynku wiąże się z zaburzeniami płodności,
niedorozwojem układu grasiczo-chłonnego z następowym deficytem
odporności.
Opisał neutralizujące działanie selenu w przeciwdziałaniu skutkom
napromieniowania. Opatentował metodę oceny stężeń biopierwiastków
we krwi.
Zainicjował próby przeszczepiania grasicy ludzkiej chorym z
niewydolnością szpiku kostnego, doprowadził do uzyskania aktywnego
preparatu pochodzącego z grasic cielęcych - Thymic Factor X (TFX).
W kilkunastu polskich ośrodkach naukowych potwierdzono wartość
terapeutyczną tego leku.
Prof. Aleksandrowicz należał do grona polskich uczonych, których
nazwiska są znane w środowiskach naukowych całego świata. (PAP)
ostatnia aktualizacja: 2008-08-20
poleca:
