W ramach cyklu „Archiwalne środy” Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie zaprasza na wykład Piotra Kuruca z Oddziałowego Archiwum IPN, pt. „Arcybiskup Józef Bilczewski w służbie Bogu i Ojczyźnie” – 10 października, godz. 18.00, w siedzibie Centrum Edukacyjnego „Przystanek Historia” IPN w Krakowie, ul. Dunajewskiego 8.
1 listopada 1918 r. wybuchły walki o Lwów. Opanowanie znacznej
części gmachów publicznych przez Ukraińców i proklamowanie
Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej napotkało zbrojny opór ludności
polskiej. Szczególną sławą w obronie miasta „zawsze wiernego”
okryli się młodzi ochotnicy, chłopcy i dziewczęta, pochodzący ze
wszystkich grup społecznych – Orlęta Lwowskie.
Na czele komitetu ratunkowego, którego rolą była opieka nad rannymi
w walkach i rodzinami setek poległych w obronie polskości Lwowa stanął
arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego Józef Bilczewski. Będąc gorącym
zwolennikiem odbudowy Rzeczypospolitej na
fundamentach chrześcijańskich zaangażował się w rokowania pomiędzy
stronami konfliktu. Nie opuścił wiernych ani w dobie zagrożenia
ukraińskiego, ani bolszewickiego.
W narastającym zagrożeniu ze strony bolszewizmu abp. Bilczewski
upatrywał jedno z największych zagrożeń dla cywilizacji
chrześcijańskiej. W odezwach skierowanych do duchowieństwa i wiernych
atak Sowietów w roku 1920 nazwał „zaprzeczeniem Chrystusa i wolnego
naszego bytu państwowego”, ponieważ „niesie zagładę Krzyża i
zniszczenie naszej kultury”. Nie miał wątpliwości, że celem bolszewików
jest „wygubić imię polskie w starym grodzie kresowym”.
Po odparciu nawały sowieckiej podziękował tym wszystkim duchownym i
wiernym „którzy nie zawiedli, mimo wielu represji i prześladowań.” O
roli kanonizowanego w 2005 r. abp. Bilczewskiego podczas konfliktu z
Ukraińcami, a także jego związkach z podkrakowską
Rudawą opowie Piotr Kuruc z Oddziałowego Archiwum Instytutu Pamięci
Narodowej w Krakowie.