Pierwsza z serii wystaw w MOCAK-u prezentujących dorobek artystyczny Mikołaja Smoczyńskiego, oparta w całości na dziełach sztuki i zbiorach archiwalnych, które Muzeum w 2011 roku otrzymało w darze od spadkobierców artysty.
Ogniwem łączącym eksponaty, które zostaną zaprezentowane na wystawie, są projekty site-specific Smoczyńskiego: unikalne konstrukcje przygotowywane z myślą o konkretnych przestrzeniach. Pokażemy przedmioty z archiwum artysty, będące w przeszłości budulcem tych realizacji. Zestawimy je z czarno-białymi zdjęciami autorstwa Smoczyńskiego, znacznie wykraczającymi poza ramy jedynie dokumentacji fotograficzneji stanowiącymi niewątpliwie autonomiczne dzieła sztuki.
W Kolekcji MOCAK-u znajduje się ponad tysiąc prac autorstwa Mikołaja Smoczyńskiego, w tym 45 obrazów oraz szkiców do obrazów, 36 autorskich plakatów do wystaw, 992 odbitki fotograficzne zebrane w 47 cyklach. Na archiwum artysty składa się 4080 negatywów, 2064 diapozytywy, a także notatki, części zdemontowanych instalacji, dzieła nieukończone lub "w procesie", projekty plakatów, odbitki próbne, ukazujące proces powstawania dzieła, oraz dokumentacje fotograficzne wystaw.
Smoczyński pozostawił także teksty teoretyczne, w których szczegółowo analizuje swoje realizacje, opisując ich stronę wizualną, odsłaniając swój proces myślenia, podpowiadając drogi interpretacji. W roku 2013 MOCAK wydał publikację Czas przeszły, składającą się z zakomponowanego przez artystę wyboru tekstów Komentarze do prac zrealizowanych w latach 1980-1999 (autoreferat)i albumu fotograficznego Zbiór.
Mikołaj Smoczyński (1955-2009) - związany z Lublinem, gdzie mieszkał i pracował od czasu studiów (1975-1979) na UMCS. Twórca instalacji site-specific oraz monochromatycznych fotografii, które nierzadko stanowią kreacyjny zapis jego działań w przestrzeniach galeryjnych. W twórczości artysty z trudem oddziela się działalność rzeźbiarską od fotografii eksperymentalnej.
Swoje prace prezentował na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych, między innymi w San Diego (San Diego StateUniversity Art Gallery), Lyonie (E.L.A.C.), Nowym Jorku (Art in General Gallery, International Studio Program), Berlinie (IFA Galerie). Laureat wielu nagród, między innymi EuropeanPhotographyAward (1992) w Berlinie, i stypendysta, między innymi QuintKirchmanProjects (San Diego, 1991), Fondationd'Art de la Napoule, Memorial Henry Clews (La Napoule, 1993) oraz International Program Studio (Nowy Jork, 2001). Obecnie dzieła Mikołaja Smoczyńskiego znajdują się w zbiorach najważniejszych instytucji kultury w Polsce oraz w wielu kolekcjach zagranicznych.