Wystawa witraży w Collegium Maius UJ

Na wystawie Mistrzowie światła będzie można zobaczyć ponad 40 kwater witrażowych i mniejszych, tzw. witraży gabinetowych ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Jest to największa w Polsce kolekcja europejskich i śląskich witraży średniowiecznych i nowożytnych, licząca prawie 90 zabytków. Witraże zostaną zaprezentowane w aranżacji architektonicznej znakomicie podkreślającej walory prezentowanych dzieł. Z wystawą ze zbiorów wrocławskich łączy się stała ekspozycja w salach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie eksponowane są 22 witraże średniowiecze, w tym trzy z Kościoła Mariackiego.

Początki kolekcji wrocławskiej sięgają czasów powstania Muzeum Starożytności Śląskich (Museum schlesischer Altertümer) w 1858, kiedy to do powstającej placówki były przekazywane dzieła sztuki z kolekcji prywatnych, w tym witraże. Znalazły się wśród nich prace mistrzów z Niderlandów, Nadrenii, Westfalii i Szwajcarii. Kolekcja była także wzbogacana zakupami, min. ze słynnej śląskiej kolekcji dzieł sztuki hrabiego Alexandra von Minutoli. Zakupiono wtedy witraż Wędrujący pielgrzym z ok. 1430 (ze Stendal) i witraż Anioł z tarczą herbową i szyldem z 1518 ( pracownia w Kolonii). Do zbiorów Muzeum Starożytności Śląskich trafiły też w końcu XIX w. malowane lazurą srebrową i farbami szkliwnymi, okazałe witraże herbowe z roku 1586 (60 x 40 cm), pochodzące z kościoła pw. św. Krzysztofa oraz koliste witraże z herbami szlacheckimi z kościoła pw. św. Elżbiety we Wrocławiu. W tym też czasie został kupiony witraż z godłem cechu sukienników i datą 1551, największy renesansowy witraż w zbiorach polskich (96 x 53 cm.).

Tak znaczny zespół śląskich witraży renesansowych w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu pozwala na porównanie malarstwa witrażowego na Śląsku z sąsiednimi innymi obszarami Europy - Czech, południowych Niemiec i Szwajcarii, z którymi Wrocław utrzymywał ożywione kontakty handlowe w XVI i XVII wieku.

Zagadnienie śląskich kolekcji arystokratycznych prezentuje niezwykły zbiór witraży z zamku i pałacu w Grodźcu. Jest to zespół czternastu średniowiecznych kwater z przedstawieniami: Madonny z Dzieciątkiem, Chrystusa Bolesnego, Zwiastowania, apostołów, świętych męczenników i świętych dziewic. Powstały w czasie ok. 1425-1430 w pracowni czynnej na pograniczu Styrii i Karyntii (Austria). Zespół ten został rozdzielony w 1945 r. Osiem kwater znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, a sześć w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Witraże z Grodźca poddawane są badaniom fizykochemicznym.

Prowadzone są też nadal badania historyczne w ramach projektu badawczego finansowanego przez Narodowego Centrum Nauki. Biorą w nich udział Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego i Muzeum Narodowe we Wrocławiu.

Prawie wszystkie witraże ze zbiorów wrocławskich prezentowane na wystawie zostały odrestaurowane w 2013 dzięki dotacji specjalnej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wystawa będzie można zwiedzać od 13 maja do 30 sierpnia:

• poniedziałek, piątek, sobota - godz. 10.00-15.00,
• wtorek, czwartek - godz. 10.00-18.00,
• niedziela - godz. 10.00-15.00 (tylko sale parterowe),
• środa - nieczynne.